به مناسبت سالروز شهادت آیت الله محمد تقی برغانی

روحانی شیعه ایرانی آیت الله محمد تقی برغانی ملقب به ملا از مراجع تقلید شیعه و سرشناس ترین دانشمند خاندان برغانی در1172 در روستای برغان قزوین به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی و مقداری فقه و اصول را نزد دانشمندان قزوین به پایان برده و رهسپار قم می شود ودر حوزه درس علامه محقق میرزای قمی حضور یافته و سپس به اصفهان و چندی بعد به کربلا رفته، چندسال در درس صاحب ریاض شرکت جسته و بعد به ایران بازمی گردد. در بازگشت مجدد به کربلا مسجدی به نام برغانی بنا کرد که بعد از قتل وی به مسجدشهید ثالث معروف شد. وی پس از دریافت گواهی اجتهاد از سید علی طباطبایی و فرزند او شیخ جعفر نجفی مجدد به ایران بازگشت و در قزوین ساکن شد وبا کمک برادرش مدرسه علمیه صالحیه رابنا نهاد. فرزندان و نوادگان او از روحانیون و علماء عصر خود بودند.استادانملا محمد ملائکه، سید محمد مجاهد، سید علی طباطبایی معروف به صاحب ریاض، میرزای قمی و غیره.
شاگردان وی:میرزا محمد تنکابنی، سید محمد حسین قزوینی
تألیفات:عین الاصول، منهج الاجتهاد، مجالس المتقین، ملحض العقائد و غیره.
مشایخ اجازه:شهید ثالث در متن اجازه نامه ای که به شاگردش تنکابنی داده، جعفر کاشف الغطا، سید علی طباطبایی و سید محمد مجاهد را معرفی کرده برخی میرزای قمی را به مشایخ اجاره وی افزوده اند.
فعالیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وی:اجرای حدود شرعی و کمک به
درماندگان، شرکت در جبهه جنگ ایران و روس ومبارزه فرهنگی با مذاهب استعماری، بر پایی نماز جمعه، تأسیس مسجد جامع صغیر که بعدکشته شدن وی به مسجد شهیدی شهرت یافت، تأسیس مسجدی در محله دیمج، تأسیس مدرسه علوم دینی در مدرسه دیمج.مقابله با بابی گری
در زمان او فرقه های متعددی درحال شکل گیری و گسترش بود ازجمله وهابیت و بابیه که وی به شدت با این فرقه ها مقابله می کرد، اواز صوفیان نیز به شدت انتقاد می کرد به همین دلیل حاج میرزا آقاسی صدر اعظم محمدشاه نظر مثبتی به وی نداشت.
ترور:
آیت الله ملا محمد تقی برغانی توسط چند بابی و در هنگام عبادت در مسجد کشته شد. برخی او را شهید ثالث و برخی شهید رابع نامیده اند. مقبره وی از جاذبه های تاریخی شهر قزوین است که در ضلع شمالی حرم شاهزاده حسین قزوین قرار دارد.