یادداشت؛ تبیین همه جانبه شریعت توسط صادق آل محمد علیه السلام /علی اکبر نوایی

یادداشت اختصاصی در رسای شهادت امام صادق علیه السلام

                                                                     بسم الله الرحمن الرحیم

وَ هُوَ ذُو عِلْمٍ عَزيرٍ فِي‌ الدِّينِ، وَ أدَبٍ كَامِلٍ فِي‌ الْحِكْمَةِ، وَ زُهْدٍ بَالِغٍ فِي‌ الدُّنْيَا، وَ وَرَعٍ تَامٍّ عَنِ الشَّهَوَاتِ[1]

امام صادق علیه السلام در دوره ای پر از حرکت های اهریمنانه از ناحیه دستگاه خلافت، خط سیری ویژه را که آمیخته با عظمت و شکوهی بی نظیر است به عنوان راهبرد حرکت خویش در تداوم رسالتی به عظمت همه تاریخ، آغاز نمود و راه دراز و پرمشقت نهضت شیعی را و چگونگی حرکت و راهبردهای آن را با آنچه که پدر گرامی اش امام محمد باقر علیه السلام آغازیده بود، به پیش برد، که البته با صد افسوس دریغ باید گفت بخش های عمده ای از زندگانی آن حضرت در هاله ای از ابهام و رازگونه باقی مانده است. در زندگی پرحادثه و ماجراخیز آن حضرت که کشمکش ها و فراز و فرودهای آن از لابلای صدها روایت تاریخی مشاهده می شود، که مع الاسف نه در تاریخ و نه در گفتار محدثان و تذکره نویسان، هرگز به شکل مرتب و پیوسته منعکس نگردیده و زمان وقوع حوادث و خصوصیات آن تعیین نشده است. که در این واگویه عجیب، پژوهشگر دغدغه مند باید با تکیه بر قرائن و شواهد تاریخی و جریان های رخ داده در تاریخ، آنها را استخراج و به کشف بپردازد و هر کشفی را بسان نوری فروزنده فراراه بشریت قرار دهد.

صادق آل البیت علیرغم ابهام های تاریخی موجود، امری را فروگذار ننموده و در کارهای پنهانی و تشکیلاتی، همه آنچه را که در این دوره حساس و سرنوشت آفرین، لازم به تبیین، بازگویی و توصیف بود پرداخت و به صورتی هدفمندانه نکات مکتوم و ناگفته این تاریخ پردرخشش را بیان نمود.

او رهبریِ مرامی و مسلکی در بعد معرفتی، اخلاقی، فقهی، حِکَمی، سیاسی و اجتماعی بود که به تبیین و تبلیغ همه جانبه شریعت پرداخت. حساسیت مسأله امامت و سلب مشروعیت از امامان توسط حکومت های جور و ستم را در درازنای تارخی اعلام نمود و فقاهتی پر از جانمایه های هدایتگری بر جای نهاد.

او برهان قاطع دین نبوی است و با هزاران شورآفرینی و شعف باید ابراز داشت که دوران امامت امام صادق علیه‌السلام فرصتی استثنایی و بی نظیر بود که در آن، فرصت ابراز آموزه های فقه جعفری فراهم گردید، به‌گونه‌ای که هزاران عالم اندیشمند در مکتبش پرورش یافتند که هم اکنون نیز از پرآوازگان تاریخ تشیع اند، همچون جابربن حیان طوسی، زراة بن اعین، ابان بن تغلب، و ده ها اسطوره علم و دیانت و نیز در بین زنان اندیشمند و دانشمندی همچون حَبابه بنت جعفر اسدی، ا ماسود بنت اعین بن سُنس شیبانی، سعیده ،ام داود و ... .

آری! فقه مبتنی بر نیازهای زنانه را پایه گذاری کرد و نمادها  اصول پایه را بنیان نهاد و تفریع را بر عهده حوزه های علمیه نهاد.

اینک در سالروز شهادت آن فخر تاریخ انسانیت ضمن تسلیت شهادت آن حضرت به عالم انسانیت اعلام می داریم که حوزه علمیه مشهد در راستای اصول بنیادین مطروحه توسط امام صادق علیه السلام و در راستای هندسه تعیین شده توسط رهبری انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای، راهی روشن را پیش روی خود دارد و می رود که فقه صادق آل البیت را همچنان با اجتهادی همه جانبه بر آورد و در این راستا ره بپوید. ان شاءالله.  

[1] . الملل و النحل، ابوالفتح محمدبن ابی القاسم اشعری معروف به «شهرستانی »(479-547 ه .ق)