عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ آسیب جدی در حوزه های علمیه ، نگاه مکانیکی به علوم دانشی است نمی توان اقتصاد غربی را با اقتصاد اسلامی ...

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، حجت الاسلام  و المسلمین محمدتقی سبحانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست «تخصص گرايي در علوم حوزوي» با موضوع آسيب ها و فرصت ها که توسط دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان در مشهد برگزار  شد به سه آسیب تخصصی گرایی علوم اشاره کرد و گفت : آسیب کلی  ما این است که در یک دوگانه آینده گرایی و گذشته زدگی گرفتار هستیم، که این تبدیل به آینده زدگی در حوزه های علمیه ما شده است.

وی درباره این مطلب گفت: از یک سو پاسداران علمی حوزه های علمیه اعتقاد دارند، گذشته حوزه های علمیه را باید حفظ کرد و همچنان احیا و پایدار داشت و از سوی دیگر نسل جدیدی روی  کار آمده که رویکرد او این است که باید به سرعت از گذشته حوزه فاصله گرفت.

وی افزود: این دو رویکرد و دو قطب در حوزه های علمیه ایجاد  شده است، ما هنوز نتوانستیم نقط هم جوش  بین  این دو دیدگاه را همراه کنیم، که  یکی از آفت های حوزه های علمیه است .

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی ادامه داد : راهکار ما در حوزه های علمیه  این است  که بتوانیم بین نگاه به آینده و وضعیت موجود جمع کنیم، اگر نتوانیم این  پیوند را ایجاد کنیم هم موجب جدایی می شود و دستاوردهای گذشته حوزه علمیه را از ما می گیرد و هم یک آینده نامعلوم مانند یک آرزو برای ما می گذارد و به هیچ نتیجه ای نمی رسیم .

وی افزود: آسیب جدی که در حوزه های علمیه  در ایران وجود دارد، نگاه مکانیکی به علوم دانشی است، تصور ما این است که دانش مانند ماشین، امکان  نوسازی و بازسازی دارد و می توان دانشی مانند اقتصاد اسلامی و علوم انسانی با رویکرد اسلامی تولید کرد.

رئیس پژوهشکده کلام اهل بیت (ع) پژوهشگاه قرآن و حدیث حوزه ادامه داد: دو نگاره  از یک رو در حوزه دانش تصمیم گیری وجود دارد، علم آنچنان سرکش است که فرآیندهای آن را نمی گذارد کنترل کرد، نظریه ها و پدیده ها شکل می گیرد و پدیدار می شوند، اما در اتاق و شوراهایی فقط تصمیم می گیرند که نادرست است و این نگاه کاملا افراطی است .

وی در این باره ادامه داد: از سوی دیگر  عده ای گمان می کنند،  يك دانش را می توان به صورت مهندسي كامل از نو ساخت و یا در اختيار ما است، آن را در مسير دانش  قرار دهیم، اين هم اشتباه است.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با بیان اینکه دانش یک حیات ارگانیک و جنینی دارد، افزود: دنیا امروز علم را مدیریت می کند، نظام سرمایه داری کاملا بر علم حکمرانی می کند، مدل دانش بر آنچه که ما از آن تصور می کنیم، بسیار متفاوت است .

وی در ادامه به یکی از آفت های دیگری که در تحول دانش وجود دارد، اشاره کرد و ادامه داد: نگاه ما به دانش، جزیی است، پیکره و شبکه های دانش ها مختلف و برداشت سیستامتیک کمتر مورد توجه قرار می گیرد .

وی با بیان اینکه علم شناسی در دنیای امروز وظیفه اش مراقبت از بهم خوردن دانش ها با هم است، افزود: در علم به روش ها، برون و درون دادهای یک علم نگاه می کند، که آیا این پیکره دانش می تواند  یک تمدن را پایه ریزی  کند .

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با بیان اینکه نظام اسلامی امروز تلاش دارد تمدن شیعی ایجاد کند، افزود: امروز از مجموعه دانشی که داریم باید دانش معرفتی را بازبینی کنیم و ساختار و سازمانی برای دانش به وجود آوریم .

وی در تشریح عواملی که باعث آشفتگی و افت در علوم حوزوی شده است، گفت: وضعیت گذشته دانشی ما در عصری برای یک ضرورت هایی بوده است که با وضعیت کنونی بسیار متفاوت است، در فقه مسائلی پدید آمده است که برای مسائل کنونی تعریفی ندارد و نمی توان با دانش گذشته فقه به سوالات امروز پاسخ داد.

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی اقتضائات زمانی و مکانی را یکی از مشکلات امروز علوم حوزوی بیان کرد و گفت: حضور و نفوذ نظام غرب در علوم دانشی را یکی دیگر از مشکلات دانشی جامعه شیعی امروز است.

وی بیان اینکه امروز در نظام دانشی دنیا طبقه بندی علوم مطرح است، گفت: امروز وقتی یک دانش جدید وارد می شود، کل منظومه دانشی را بر هم می زند، لذا طبقه بندی دانش علوم غربی با دانش اسلامی و حوزوی متفاوت است و نمی توان اقتصاد غربی را با اقتصاد اسلامی جمع کرد .

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: در فرهنگ اسلامی و شیعی ایران در بستر نظام جمهوری اسلامی است که پایه ریزی یک مدنیت اسلامی کار می کند و ما تکلیف خود را با فقه باید تمام کنیم و بعد به سراغ سایر دانش ها برویم .

وی با طرح این سوال که آیا نظام دانشی که ما امروز در حوزه به دنبال آن هستیم روشن است یا خیر؟ گفت: آنچه به عنوان نظام دانش در حوزه های علمیه تلقی می کنیم یکسان نیست، و متفاوت است. دایره دانش ها در حوزه های علمیه روشن نیست و حتی روش و نحوه پرداخت به آن واضح نیست لذا زمانی می توانیم کار کنیم که هویت  یک دانش را معلوم کنیم.

کد خبر: 2638