عضو کارگروه آموزش خواهران شورای عالی:تا زمانی که دور خودمان حصار بکشیم و صرفا با ابزارهایی که در دسترس مان هست فعالیت کنیم و به فکر ابزارهای ...

مصاحبه اختصاصی:

گرچه تقدیر از ایشان به عنوان یكی از 50 زن برگزیده ایران از سوی رییس جمهور وقت و انجام بیش از  15 سال فعالیت های تبلیغی در داخل و خارج از کشور، نام منور شایسته خو را به عنوان یكی از مبلغان دینی شناخته شده، مطرح کرد، اما انتخاب او به عنوان مدیر مدرسه علمیه نرجس(س) مشهد، پس از درگذشت خانم طاهایی، او را بیشتر به جامعه فعالان دینی معرفی کرد. با ایشان درباره تبلیغ تخصصی خواهران و نیازها و عرصه های تبلیغی بانوان گفت وگو کرده ایم که در ادامه خواهد آمد:

ارزیابی شما از وضعیت فعلی تبلیغ توسط طلاب خواهر چگونه است؟ اجــازه بدهیــد بــا ذکــر مقدمــه ای بــه نتایــج و وضعیــت امــروز برســیم. می تــوان گفــت حوزه علمیــه بــرای تبلیــغ در ســطح خــرد و کلان برنامه ریزی مشــخصی انجام نداده است. تا پیش از این درســی تحت عنوان روش تبلیغ و ســخنرانی در واحدهای مشــخص نظری و عملــی بــرای حوزه علمیــه خواهــران، در نظام قدیــم و نظــام جدیــد مدنظــر بــوده اســت، امــا به صــورت برنامه ریزی شــده و دارای چشــم انداز بــه آن نــگاه نشــده اســت. البتــه طــی چنــد ســال اخیــر در ســطح تخصصــی و تحصیــات تکمیلــی، مجــوز رشــته های مربــوط بــه تبلیــغ بــرای واحــد خواهــران صــادر شــده و ایــن رشــته ها راه انــدازی شــده اند؛ امــا تــا پیــش از ایــن، نــگاه کلان و افــق بلندمدتــی جهــت برنامه ریــزی بــرای تربیــت خواهــران مبلــغ وجــود نداشــته یــا اگــر هــم وجــود داشــته به صــورت ســطحی بــوده اســت. بــه همیــن دلیــل، بــه نظــر مــن نمی تــوان وضعیــت تبلیــغ در بیــن خواهــران حــوزوی را به صــورت دقیــق ارزیابــی کــرد و نــگاه بدبینانــه ای بــه آن داشــت. بایــد گفــت کــه خواهــران قشــر تأثیرگــذاری در جامعــه هســتند و می تواننــد  تربیــت جامعــه را در جنبه هــای ِبخــش اصلــی مختلــف شــخصی، خانوادگــی و اجتماعــی بــه عهــده بگیرنــد. خواهــران مبلــغ نیــز به صــورت شــخصی بــرای حضــور فعــال و مؤثــر در جامعــه تلاش زیــادی داشــته اند، اســتعداد و ظرفیــت خــود را در ایــن زمینــه بــکار گرفته انــد، حتــی در عرصه هــای بین المللــی ورود پیــدا کرده انــد. امــا حوزه هــای علمیــه بــه میزانــی کــه از آن هــا انتظــار مــی رود، نتوانســته اند ایــن مســئله را پوشــش دهنــد و مــا نتایــج و بازخــورد متناســب آن را در جامعــه نمی بینیــم.

چه عرصه هایی در جامعه برای تبلیغ بانوان طلبه وجود دارد؟ عرصه هــای تبلیغــی خواهــران، براســاس نیازهــای جامعــه تعریــف می شــود. ببینیــد ریشــه  شــکل گیری انقلاب اسلامی از بطــن حــوزه اســت. وقتی کــه قــرار اســت حکومــت اسلامی تشــکیل بشــود، یکــی از مهم تریــن ارکان ایــن حکومــت پیام آوران و پیام رســانانی هســتند کــه بایــد در ایــن حکومــت اثرگــذار باشــند. لــذا مــا برنامــه  حوزه هــای علمیــه را بــا هــدف مجتهدپــروری، مبلغ پــروری، اســتادپروری و محقق پــروری تعریــف می کنیــم. الآن حکومــت مــا در عرصه هــای تصمیم ســازی و برنامه ســازی، نیــاز بــه حضــور مســتمر و دائــم حوزویان دارد؛ در مباحث مختلف حکومتی، قانون گــذاری، اجرایــی، ســبک زندگــی، در مباحــث نظــام اشــتغالات، تجــارت، معامــات و... در همــه ایــن مــوارد حضــور حــوزه بایــد پررنــگ باشــد. آیــا نیازهــای ایــن حکومــت  توســط خــود حــوزه ای کــه مبــدا و منشــأ ایجــاد حکومــت بــوده اســت، نباید بــرآورده بشــود؟ بنابرایــن هــر عرصــه ای کــه موردنیــاز جامعــه باشــد، مســتعد بــرای فعالیــت اســت و در ایــن زمینــه به صــورت عــام تفاوتــی بیــن حوزویــان خواهــر و بــرادر وجــود نــدارد. مثلا امــروز نظــام پزشــکی کشــور نیــاز بــه حــل مباحــث مســتحدثه دارد، مباحثــی کــه بــه خاطــر حاکمیــت دیــن در جامعــه بایــد حــل بشــود؛ حــوزه علمیــه چــه میــزان پاســخگو اســت، مــا فقــط مبلــغ رو در محــدوده منبــر و ســخنرانی نبایــد ببینیــم. مبلــغ دینــی یعنــی کســی کــه مــردم را بــا مبانــی دینــی آشــنا کنــد و بتوانــد پیــام دیــن، محتــوای دیــن و ارزش هــای دیــن را در مــردم تثبیــت کنــد.

از این عرصه ها، کدام بخش ها و ظرفیت ها به صورت بالفعل برای تبلیغ خواهران فعال است؟ امــروز عرصه هایــی ماننــد عرصــه موعظــه بســیار فعــال اســت؛ عرصــه  آمــوزش مباحثــی ماننــد احــکام، قــرآن و تبییــن مســائل شــرعی نیــز فعــال اســت. البتــه نمی گوییــم کافی ســت، امــا ایــن عرصه هــا فعــال اســت. عرصــه پاســخگویی بــه ســؤالات نیــز در   ســطح پایین تــری فعــال اســت. امــا در عرصــه بین المللــی مــا به شــدت فقــر مبلــغ داریــم. حضــرت آقا می فرمایند دانســتن زبــان دوم در حوزه هــای علمیــه یک ضــرورت اســت، چرا؟ بــه ایــن دلیــل کــه دیــن در حال جهانی شــدن اســت. چــه کســی بایــد پیــام دیــن را بــه مــردم برســاند، غیــر از کســی کــه در حــوزه تربیــت شــده اســت؟ مــا حوزویــان بایــد پیــام دیــن را برســانیم. چند روز پیش فرمایشــی از آیت الله جــوادی آملــی شــنیدم؛ ایشــان می فرمودنــد اگــر شــما قصــد فعالیــت در فاصلــه حــرم تــا جمکــران را داریــد، همیــن درس هایــی کــه می خوانیــد کافــی اســت. امــا اگــر کســی کــه می خواهــد در عرصــه بین المللــی فعالیــت بکنــد، تــا دیدگاه هــا و نظــرات دانشــمندان و فرهیختــگان آن هــا را ندانــد، چطــور می توانــد برود در آن عرصه و برای آن ها فعالیت بکند، تــا زمانــی کــه مــن زبــان آن هــا را بلــد نباشــم چطــور می توانــم بــروم آنجــا تبلیغ دیــن کنم، چطور می توانم جهانی بیندیشــم و عملیات انجــام بدهــم. در واقعیــت هــم همین اســت؛ تــا زمانــی کــه مــا دور خودمــان حصــار بکشــیم و صرفــا بــا ابزارهایــی کــه در دســترس مان هســت فعالیــت کنیــم و به فکــر ابزارهــا جدید نباشــیم، فعالیــت تبلیغــی حــوزه هم محــدود باقــی می مانــد. الآن جایــگاه مبلغیــن مــا در مباحث رســانه ای و هنری، سینما، نمایش، تئاتــر، معمــاری و امثــال آن بشــدت خالــی اســت. همچنین در مباحث مربوط به ادیان دیگــر ماننــد یهودیــت و مســیحیت، تســلط مبلغیــن مــا بــالا نیســت. ایــن عرصه هــا خالــی اســت و اگــر در حــوزه به صورت سیســتماتیک آمــوزش تبلیــغ ندهیــم، جایــگاه فعلــی را نیــز از دســت می دهیــم و دچــار ضعــف و اضمحــال خواهیــم شــد. من از این انتهای پاسخ شما استفاده می کنم، برای تبلیغ روش مند و مؤثر، برخی از مهارت های موردنیاز خواهران مبلغ را بیان کنید؟ اول از همــه مــا بدانیــم تبلیــغ یــک فــن اســت و بایــد به صــورت سیســتماتیک آمــوزش داده بشــود؛ کمــا اینکــه حضــرت آقــا نیــز بــه آن اشــاره می کننــد. نکتــه بعــد اینکــه ایــن موضــوع نیازمنــد عــزم جمعــی بــرای ســاماندهی اســت؛ یعنــی همــه بایــد پــای کار  بیاینــد. مطمئنــا بایــد در تنظیــم برنامه هــا اقتضائــات زمــان و روز را هــم در نظــر بگیریــم و برنامــه را در نظــام آموزشــی تعریف کنیم. در بحــث جــذب، بایــد کســانی را پیــدا کنیــم کــه اســتعداد و ویژگی هــای ذاتــی تبلیــغ را داشــته باشــند. مــا حتــی می توانیــم طــلاب را بــرای تبلیــغ، بورســیه کنیــم، کاری کــه وهابیــت، مســیحیت کاتولیک و یهود انجام می دهند و مبلغیــن را بورســیه می کنند؛ یعنــی زندگی او را تأمیــن می کننــد و بــرای امــر تبلیــغ او را  اعزام می کننــد. بــه همیــن دلیــل نمی تــوان تبلیــغ را یــک امــر دم دســتی و کم اهمیــت در نظــر گرفــت بلکــه بحــث بســیار عمیــق و مهمــی اســت. ما در آموزش تبلیغ دو مقوله مهم داریم؛ اول اینکــه چه موضوعاتی را برای تبلیــغ، آموزش دهیــم و دوم اینکــه شــیوه ها و روش هــای تبلیــغ چگونــه هســتند، پــس اســلوب تبلیــغ هــم حتما بایــد در آمــوزش گنجانده شــود. در مقولــه موضوعاتــی کــه مبلــغ بایــد فرابگیــرد، بخشــی مربــوط بــه همــان 5 سال دوره عمومــی اســت کــه پایــه و اســاس حــوزه اســت. مبلــغ بایــد ایــن دوره را به صــورت قــوی طــی کنــد و بــا زیربنــای مباحــث حوزوی آشــنا شــود. در خــلال ایــن 5 ســال نیــز بایــد مقولــه فنــون و مهارت هــای تبلیــغ به صــورت تدریجــی آمــوزش داده شــود. بنابرایــن روش هــا و اســلوب تبلیــغ بایــد در همیــن 5 ســال دوره عمومــی آمــوزش داده شــود. نکتــه  بعــد ایــن اســت کــه مبلــغ حتمــا بایــد اسلام شناســی را فرابگیــرد. در اینجــا اسلام شناســی بــه معنــای ادبیــات عــرب، عقایــد، احــکام و فقــه مدنظــر نیســت، بلکــه بــه معنــای مجموعــه نــگاه دیــن بــه انســان و جهــان اســت. ایــن نــگاه بایــد به صــورت مجموعــه ای و منظومــه ای بــه مبلغــان آمــوزش داده شــود.

فعالیت های تبلیغی حوزویان و مخصوصا خواهران تا چه اندازه به نیازهای جامعه پاسخ می دهد؟ متأســفانه فعالیت هــای امــروز مبلغیــن مــا منجــر بــه رفــع نیازهــای جامعــه نشــده اســت. آیــا مبلغیــن مــا امــروز می تواننــد پاســخگوی ســؤالات بانک، بورس، پزشــکی و محیط زیســت باشــند؟ آیــا می تواننــد پاســخگوی مســائل صداوســیما باشــند؟ درحالیکــه اساســا تکلیــف روحانیــت و حــوزه علمیــه همیــن اســت. بــه همیــن دلیــل متأســفانه بایــد گفــت در برنامه ریزی هــای حــوزه بــه شــناخت انســان و نیازهــای او و شــناخت جهــان توجهــی نمی شــود. آیــا مــا می دانیــم امــروز جهــان بــه چــه چیــزی نیــاز دارد؟ ایــن احســاس نیــاز هســت و ایــن خــلأ  حس شــده اســت؛ بنده حدود 25 ســال اســت کــه بــه فعالیــت تبلیغــی مشــغول هســتم، در داخــل در ســطح دبیرســتان و دانشــگاه تــا ســطح بین المللــی در حــج و غیــره. بنــده ایــن خــلأ را احســاس کــردم کــه به عنــوان یــک فــرد حــوزوی، توانمنــدی علمــی لازم را در گلوگاه هایــی کــه بــا آن هــا مواجــه می شــوم، نــدارم. ممکــن اســت بخشــی از ایــن ضعــف از خــود مــن بــوده اســت، امــا بخــش دیگــر آن متوجــه سیســتم حاکــم بــر حــوزه اســت. مــا الآن ایــن خــلأ را داریــم و بایــد ایــن مســئله را حــل کنیــم.

کد خبر: 2716