معرفی مجموعه هشت جلدی اسناد کلان و راهبردی حوزه علمیه خراسان

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، حوزۀ علمیۀ خراسان یکی از کهن‌ترین مراکز علمی تشیع و مهد پرورش بزرگانی نام‌آور در دانش‌های عقلی و نقلی بوده است. افتخار مجاورتِ بارگاه منور رضوی بر سرمایۀ معنوی آن افزوده و منشأ رشد بی‌بدیلِ آن در زمینه‌های اخلاقی و علمی گردیده است.

بنابراین، ضروری است که ادارۀ حوزه با توجهی مضاعف در دستور کار قرار گیرد. سازماندهیِ مبتنی بر نیازهای کنونی، سیاست‌گذاری جدید مبتنی بر اهداف، برنامه‌ریزی هدف‌مند و اجرای دقیق آن، مدیریت امور اخلاقی، فرهنگی، علمی، سیاسی، تبلیغی، رفاهی و... و نظارت بر آن‌ها ازجمله امور بایسته‌ای است که با تشکیل شوراي عالي حوزۀ علمیۀ خراسان در دستور کار قرار گرفته است.

به همین منظور به همت دبیرخانه شورای عالی و کمیسیون‌های تخصصی ششگانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان، مجموعه اسناد کلان و راهبردی حوزه علمیه خراسان تدوین شده است تا به عنوان اسناد بالادستی، چراغ راه مدیران اجرایی برای نیل به اهداف باشد.

مجموعه 8 جلدی اسناد کلان و راهبردی که به تصویب شورای عالی حوزه علمیه خراسان رسیده است، با عناوین «سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان»، «اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان»، «منشورهای اخلاقی حوزه علمیه خراسان»، «سند راهبردی اجتماعی-سیاسی حوزه علمیه خراسان»، «نظام جامع پژوهش حوزه علمیه خراسان»، «نظام جامع اخلاقی تربیتی حوزه علمیه خراسان»، «نظام جامع تبلیغ حوزه علمیه خراسان» و «نظام جامع خدمات و معیشت طلاب حوزه علمیه خراسان» منتشر گردیده است. در این مجال به معرفی اجمالی هر یک از این اسناد خواهیم پرداخت:

1. سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان

سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان در سال 1393 به تصویب شورای برنامه‌ریزی حوزه علمیه خراسان رسید. اما در سال 1395 و با روی کار آمدن شورای عالی حوزه علمیه خراسان، ویرایش این سند در دستور کار قرار گرفت و طی جلسات متعدد با اساتید و صاحب‌نظران، نقطه نظرات آنان دریافت و در کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی مطرح گردید. در نهایت جمع بندی مطالب و نکات، توسط کمیسیون‌ها صورت پذیرفت و در تاریخ 1/12/1397 این بازنگری توسط شورای عالی تصویب شد.

متن سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان بدین شرح است: «حوزه علميه خراسان در افق 1417، دومين حوزه علميه شيعي در عرصه تفقه، توليد علم و زمينه‌ساز نظام‌هاي ديني و تمدن‌ نوين اسلامي در جهان، مرجع اصلي فرهنگ و معارف اسلامي در منطقه، الهام‌بخش ‌در تربيت عالمان متقي، متعهد و كارآمد و برخوردار از سازمان‌هاي بالنده و هم‌افزا خواهد بود».

2. اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان

بعد از انتصاب اعضای شورای عالی حوزه علمیه خراسان با حکم رهبر معظم انقلاب در سال 1394، اعضای محترم شورای عالی، اساسنامه این شورا را به تصویب رساندند. در این اساسنامه اهداف، ساختار و تشکیلات حوزه علمیه خراسان و شرح وظایف اعضای شورای عالی، دبیر شورا و مدیر حوزه علمیه مشخص گردید.

3. منشورهای اخلاقی حوزه علمیه خراسان

منشورهای اخلاقی فهرستی از عناوین مهم و دارای اولویت در مجموعه‌ای است که به عنوان میثاق فرهنگیِ گروهی و هویت بخشِ رفتار جمعی می‌باشد. مخاطبان منشور اخلاقی بر خود فرض می‌دانند تا در نظر و عمل به این مفاهیم پایبند باشند، آن‌ها را به خوبی دریابند، مصادیق آن را به درستی بشناسند، یکدیگر را به عمل به آن سفارش کنند و در برابر آن‌ها مسئولیت بپذیرند. در این سند که متشکل از 4 منشور اخلاقی است به ترتیب 1. منشور اخلاقی کارکنان حوزه علمیه؛ 2. منشور مدیران و مسئولان مدارس ، مؤسسات و  مراکز  علمی؛ 3. منشور اساتید؛ 4. منشور طلاب، ارائه شده است.

اعضای کمیسیون فرهنگ و اخلاق شورای عالی حوزه علمیه خراسان، در 10 جلسه بحث و بررسی، این منشورها را به گفتگو گذاشته و تصویب كردند. در نهایت در تاریخ 21/6/1397 این سند در هفتاد و هفتمین جلسه شورای عالی حوزه علمیه خراسان به تصویب رسید و در تاریخ 19/8/1397 جهت اجرا، به مدیر حوزه علمیه ابلاغ گردید.

4. سند راهبردی اجتماعی-سیاسی حوزه علمیه خراسان

در پی تأسیس شورای عالی حوزه علمیه خراسان به فرمان رهبر معظّم انقلاب، «کمیسیون تخصصی اجتماعی و سیاسی» این شورا در خرداد 1395 به منظور تدوین اسناد راهبردی، برنامه‌ریزی کلان و پیشنهاد طر‌ح‌ها و راهکارهای مناسب در مسیر رسالت اجتماعی و سیاسی حوزه، تأسیس گردید.

از این رو «سند راهبردی اجتماعی و سیاسی حوزه علمیه خراسان» طی 10 جلسه بحث و بررسی و مشاوره‌‌های متعدد با صاحب‌نظران، تدوین و ارائه گردید. در نهایت این سند در تاریخ 25/12/1395 در جلسه شورای عالی حوزه علمیه خراسان به تصویب رسید و در 28/1/1396 جهت اجرا، به مدیر حوزه علمیه ابلاغ گردید.

5. نظام جامع پژوهش حوزه علمیه خراسان

كميسيون تخصصی پژوهش شورای عالی حوزه علميه خراسان، بر اساس رسالت‌ها، مأموریت‌ها و به‌منظور تولید و گسترش علوم اسلامی و پاسداري از سنت‌هاي اصيل و ارزشمند حوزه‌های علمیه و در استمرار گام‌های مؤثر پژوهشی گذشته، نظام جامع پژوهش حوزه علمیه خراسان را مبتنی بر منابع و اسناد ذیل در سه فصل تدوین نموده است:

- حکم ابلاغی مقام معظم رهبری به شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- بیانات و دیدگاه‌های امام خمینی(رضوان‌الله‌عليه‌)و مقام معظم رهبری(مدظله‌)؛

- اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- سند چشم‌انداز حوزه علمیه خراسان؛

- مصوبات شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه علمیه خراسان؛

- نظام جامع پژوهش حوزه علمیه قم؛

- نقشه جامع علمی کشور.

این سند در تاریخ 25/5/1396 در چهل و پنجمین جلسه شورای عالی حوزه علمیه خراسان به تصویب رسید و در تاریخ 6/6/1396 جهت اجرا، به مدیر حوزه علمیه ابلاغ گردید.

6. نظام جامع تبلیغ حوزه علمیه خراسان

كميسيون تخصصی تبلیغ شورای عالی حوزه علميه خراسان، بر اساس رسالت‌ها و مأموریت‌ها و به‌منظور پاسداري از سنت‌هاي اصيل و ارزشمند حوزه‌های علمیه و در استمرار گام‌های مؤثر تبلیغی گذشته، نظام جامع تبليغ حوزه علمیه خراسان را مبتنی بر منابع و اسناد ذیل در سه فصل تدوین نموده است:

- قرآن، سیره نبوی و سیره تبلیغی؛

- حکم ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظلّه العالی) به شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- بیانات و دیدگاه‌های امام خمینی(رحمه‌الله علیه) و مقام معظم رهبری(مدظلّه العالی)؛

- اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان؛

- مصوبات شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه علمیه خراسان؛

- نظام جامع تبلیغ حوزه علمیه قم.

این سند در تاریخ 17/5/1397 در هفتاد و چهارمین جلسه شورای عالی حوزه علمیه خراسان به تصویب رسید و در تاریخ 27/5/1397 جهت اجرا، به مدیر حوزه علمیه ابلاغ گردید.

7. نظام جامع خدمات و معیشت طلاب حوزه علمیه خراسان

كميسيون تخصصی خدمات و معیشت شورای عالی حوزه علميه خراسان، به‌منظور حمایت، پشتیبانی و ارائۀ خدمات لازم برای تأمین معیشت طلاب، فضلا و اساتید این حوزه و رفع دغدغه‌های اولیۀ آنان، مطابق شئون حوزوی، نظام جامع خدمات و معیشت طلاب را مبتنی بر اسناد ذیل تدوین کرده است:

- حکم ابلاغی مقام معظم رهبری به شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی؛

- بیانات و دیدگاه‌های امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله) و مراجع عظام تقلید؛

- اساسنامۀ شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- سند چشم‌انداز حوزه علمیه خراسان؛

- مصوبات شورای برنامه‌ریزی سابق حوزه علمیه خراسان؛

- سنت‌های حسنۀ حوزه‌های علمیه و اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران.

این سند در تاریخ 20/9/1398 در یکصد و هفتمین جلسه شورای عالی حوزه علمیه خراسان به تصویب رسید و در تاریخ 14/11/1398 جهت اجرا، به مدیر حوزه علمیه ابلاغ گردید.

8. نظام جامع اخلاقی تربیتی حوزه علمیه خراسان

نظام جامع اخلاقی تربیتی در چندین جلسه کارشناسی کمیسیون تخصصی فرهنگ و اخلاق شورای عالی حوزه علمیه خراسان مبتنی بر منابع و اسناد ذیل در سه فصل تدوین‌شده است:

- قرآن و سنت؛

- حکم ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظلّه العالی) به شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- بیانات و دیدگاه‌های امام خمینی (رضوان‌الله‌عليه‌) و مقام معظم رهبری (مدظلّه العالی)؛

- اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان؛

- سند چشم‌انداز حوزه علمیه خراسان؛

- مصوبات شورای برنامه‌ریزی مديريت سابق حوزه علمیه خراسان؛

- نقشه مهندسي فرهنگي كشور.

این سند در تاریخ 15/12/1397 در نود و یکمین جلسه شورای عالی حوزه علمیه خراسان به تصویب رسید و در تاریخ 15/02/1398 جهت اجرا، به مدیر حوزه علمیه ابلاغ گردید.