برای ترویج وقف باید کار رسانه‌ای کرد/ساماندهی موقوفات حوزه، می‌تواند مشکل معیشت طلاب را حل کند

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی در همایش یاوران وقف که با حضور برگزیدگان اصحاب وقف و بقاع متبرکه به میزبانی تالار نور اداره کل اوقاف و امور خیریه استان برگزار شد، با اشاره به آیاتی از سوره مبارکه لیل اظهار کرد: خداوند متعالی در قرآن کریم می‌فرماید «فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَی وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَىٰ وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَىٰ فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرَىٰ وَمَا یُغْنِی عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّىٰ» یعنی هرکس عطا کرد، باتقوا شد و به معاد که وعده نیکوتر است، ایمان آورد، خداوند زندگی را بر او آسان می‌کند اما کسی که بخل ورزید، خود را از خدا بی‌نیاز دانست و وعده نیکو را تکذیب کرد، خداوند همه توفیقات را از او سلب می‌کند و در این حال، حتی اموال و دارایی او هم نجاتش نمی‌دهد.

ایشان افزود: خداوند متعال در هر دو آیه به تبیین لزوم معادباوری و تقوا می‌پردازد و تکلیف می‌کند که انسان باید در حوزه امکانات مادی دنیوی که در اختیار اوست، وقف، خیرات و مبرات داشته باشد و بخل ورزیدن، خودداری از انفاق و پرهیز از بخشش به نیازمندان هم‌تراز با استغناء است که در آن، بنده خود را از خدا بی‌نیاز می‌داند.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی با بیان اینکه «بخل» و «اعطاء» دو جریان در زندگی هر انسان و زمینه‌ساز عاقبت بخیری یا شقاوت او در دنیا و آخرت هستند، خاطرنشان کرد: بخل و اعطا، دو جریان عملیاتی مترتب بر دو نرم‌افزار است که اولی به خاطر معادناباوری و توهم بی‌نیازی از خدا در انسان ایجاد می‌شود و دومی هم ریشه در تقوا و معادباوری دارد اما تنها در اثر اهتمام به اعطاء و بخشش است که فرد عاقبت بخیر می‌شود و خودسازی آن زمینه‌ساز سعادت است.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان ادامه داد: نبی مکرم اسلام از نخستین روزی که به رسالت مبعوث شدند، نکته خاصی را در نظر داشتند که عبارت بود از تبیین نسبت توسعه اسلام با هزینه‌های منطقی آن و در هر مقام به تشریح این حقیقت می‌پرداختند که دفاع از دین هزینه دارد؛ چه در جبهه جنگ با تقدیم شهدا و چه در عرصه‌های دیگر با هزینه‌های مادی و معنوی. در این عرصه، بار اسلام بر دوش اهل‌بیت پیامبر (ص) است و به دوش کشیدن این بار، هزینه‌های مادی و معنوی دارد. در این شرایط است که ذات اقدس پروردگار به پیامبر خود امر می‌کند که فدک را به زهرای مرضیه (س) ببخشد تا تأمین‌کننده هزینه مجاهدت‌های او باشد و در مسئله خمس هم به تأمین همین هزینه‌ها اشاره شده است.

آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به آیه 41 سوره انفال تصریح کرد: خداوند متعال پیرامون مسئله خمس در قرآن کریم فرموده «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی‏ وَ الْیَتامی‏ وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ» و تکلیف می‌کند که یک‌پنجم از سود هر مسلمان از آن متعلق به خدا، رسول، خویشان او و یتیمان و فقیران و در راه‎ماندگان از خانواده اوست و تفسیر امام (ره) هم که مبنای نظریات فقهی در مسئله خمس است، بر همین معنا اشاره دارد. با این حال، امروزه در بسیاری از زمینه‌ها دچار مشکلاتی هستیم که از نوسانات اقتصادی شامل می‌شود و حقیقت این است که امکانات اقتصادی همواره در نوسان هستند و بسته به وضعیت معیشت مردم، اگر درآمد عمومی جامعه مناسب باشد، انفاق‌ها، خیرات و خمس‌ها هم فزونی می‌یابد و اگر مردم در تنگدستی و محرومیت باشند، مبرات خیر آنان هم محدود می‌شود.

ایشان تأکید کرد: در این شرایط است که ذات اقدس پروردگار برای تثبیت درآمدها، موضوع وقف را مطرح کرده تا بر مبنای آن، درآمد حاصل از دارایی‌های جاری در جریان وقف باعث شود تا نوسان اقتصادی در هیچ شرایطی بر نیازمندان اثر سوء نگذارد، اقشار محروم بی کفالت نمانند و دفاع از دین خدا بدون پشتوانه ترک نشود ولذا هرگز واقفان با خیرانی که حجمی از سرمایه خود را به‌صورت نقدی خیرات می‌کند، حتی در شرایط برابربودن ارزش ریالی آن هم‌تراز نیستند زیرا واقف، جریان پایداری از درآمد را در اختیار جبهه حق قرار می‌دهد و این، استمرار سیره خیرخواهانه خدیجه کبری (س) است. 

آیت‌الله علم‌الهدی ضمن آسیب‌شناسی دلایل مهجورماندن سنت حسنه وقف در جامعه گفت: بی‌اعتنایی به وقف در رسانه و جریان‌های تبلیغی، آفت بسیار مخربی است که امروزه به آن مبتلا هستیم. نه‌فقط در رسانه‌ها بلکه حتی در زمینه تبلیغاتی که از عهده مبلغان دینی هم برمی‌آید، در این حوزه کم‌کاری صورت گرفته است.

ایشان ابراز کرد: وقف یک برنامه اقتصادی در تأمین مستمر هزینه‌های دین و کفالت از فقراست و باید فرهنگ‌سازی در جامعه به سمتی باشد که مردم به‌جای یک حرکت خیرخواهانه مقطعی، نسبت به وقف اقدام کنند. 

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان در انتها ابراز امیدواری کرد: در شرایط موجود اگر موقوفات طلاب و مدارس علمیه در استان سازمان‌دهی شوند، می‌توانند به‌سادگی جوابگوی شهریه طلاب حوزه علمیه باشند.

رشد 70 درصدی عواید وقف در سال جاری

احمدزاده مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان خراسان رضوی نیز در این همایش گفت: در یکسال گذشته فعالیت‌های بسیاری از جمله:سرمایه گذاری بیش از 46 هزار متر مکعب در پروژه‌های عمرانی و اقتصادی، 6 هزار سرمایه گذاری پروژه‌های تولیدی، 28 هزار هکتار تثبیت مالکیت و 41 هزار ثبت اجاره برای مستاجران موقوفات با همت و تلاش یاوران وقف در حوزه‌های مختلف انجام شد.

وی ادامه داد: 48 زندانی جرائم غیر عمد با همت واقفین آزاد شدند و تعداد 324 جهیزیه تهیه و توزیع شد همچنین در ماه ربیع الاول 144 جهیزیه در بین نوعروسان محروم توزیع خواهد شد. همچنین قرار 12 ام هر ماه بیش از 40 هزار بسته معیشتی در بین نیازمندان تقسیم می‌شود.

عضو کمیسیون تخصصی تبلیغ شورای عالی حوزه علمیه خراسان بیان کرد: وقف بدنه مردمی دارد که شجره طیبه وقف توسط پیامبر (ص) پایه گذاری شد. افراد واقفی که نامشان در دفتر صحیفه الهی زنده است و نام و یاد شان جاری است.

با توصیه نماینده، ولی فقیه در استان تامین امین برای موقاف و استفاده از ظرفیت مردمی جهش‌های بسیاری را در اوقاف داشت. در سال جاری بیش‌از 70 درصد رشد عواید داشتیم.

احمدزاده بیان کرد: هر بقعه متبرکه یک خانه عالم به عنوان پیوست فرهنگی داشته باشد دو خانه عالم در دوبقعه در نیشابور افتتاح کردیم.

ایزدی معاون تبلیغات اوقاف و امور خیریه نیز در این همایش گفت:25 هزار و 694 موقوفه در استان وجود دارد که موقوفات بعد انقلاب اسلامی 5 هزار و 28 موقوفه بوده و در دهه اخیر بیش از 2هزار 293 وقف جدید داشتیم و موقوفات دهه اخیر بیش از سی سال اول انقلاب بوده است.

وی گفت: بعد از هزینه‌های حفظ و بهره وری حدود 800 نیت در موقوفات خیریه و اجتماعی و بقاع است.حوزه بقاع متبرکه در طول سال حدود 55 هزار مراسم مذهبی در بقاع متبرکه انجام می‌شود.