نشست تخصصی «بررسی مدل‌های برنامه‌ریزی در ایران» برگزار شد

به‌ گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، نشست تخصصی «بررسی مدل‌های برنامه‌ریزی در ایران با نگاهی به الگوی مطلوب برنامه‌ریزی در حوزه‌های علمیه» به عناون نخستین پیش‌نشست اجلاسیه شورای عالی حوزه علمیه خراسان، با حضور دکتر بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، عضو هیئت‌علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، به‌همت دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان برگزار شد.

این نشست که با حضور حجج اسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه، دبیر شورای عالی و علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان در سالن کنفرانس هتل ولایت برگزار شد با شرکت اساتید دروس خارج این حوزه و مسئولان نهادهای حوزوی و صاحب‌نظرانی از مشهد، تهران و قم همراه بود.

دکتر نگاهداری در این نشست، با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب در 19دی امسال بر تحول در مدیریت کشور، به مراحل دستیابی به تحول پرداخت و گفت: اول درک تغییر، دوم انعطاف در برابر این امر، سوم استقبال از آن و چهارم عاملیت و اقدام مؤثر برای پیاده‌سازی است.

وی با اشاره به اینکه حوزه علمیه خراسان حرکت‌های خوبی در زمینه آینده‌پژوهی انجام داده، یادآوری کرد: رویکرد غالب کشور برنامه‌ریزی مبتنی بر هدف است، ولی نظام اداری کشور باعث ایجاد موانعی می‌شود که در انتها موفقیتی که مدنظر بوده محقق نمی شود.

وی افزود: فرهنگ عمل‌محوری در حوزه‌های علمیه غالب است و علما و طلاب امکان ایجاد حرکت عظیم اجتماعی را فراهم می‌کنند که اگر مبتنی بر «مدیریت بر استعاره‌ها» عمل کنیم موفق‌تر خواهیم بود؛ همان طور که مشی حضرت امام همین بود و وقتی بسیج جوانان انقلابی را مطرح کردند به‌دنبال ساختارسازی نبودند، بلکه انگیزه و فهم مشترکی را در قالب آرمانی مشترک شکل دادند.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با تأکید بر همکاری با حوزه‌ها درخصوص خلأهایی که در حکمرانی وجود دارد، به ملاحظات و دغدغه‌ها در این زمینه پرداخت و گفت: اول نبود گفتمان واحد حکمرانی بین صاحب‌نظران و مسئولان، دوم دوگانه‌های سیاستی، سوم، لزوم مسئله‌شناسی و چهارم لزوم رویکرد تکاملی، از جمله این ملاحظات است.

وی تصریح کرد: دغدغه پنجم جعبه‌ابزارهای حکمرانی است که حوزه‌های علمیه باید در طراحی آن مبتنی بر نظام اعتقادی و فکری خودمان، کمک کنند و ششم اینکه امروز روایت‌ها از خود واقعیت مهم‌تر شده که اگر بهترین عملکرد را داشته ولی مرجعیت رسانه‌ای نداشته باشیم موفق نخواهیم بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین پیروزمند نیز در ادامه این نشست، گفت: حوزه باید خود را با مقیاس جدید دین‌داری مواجه کند و باور کند که جامعه اسلامی در مقیاس جدیدی وارد شده که شرایط و ابزارهای حل مسئله آن نسبت به قبل تفاوت دارد و آن «دین‌داری در مقیاس تمدنی» است.

وی با اشابه به سه بحث مهم در این زمینه، گفت: اول اینکه چارچوب مفهومی تحول در حوزه علمیه باید مشخص شود، یعنی تحول را بشناسیم، روابط و الگوی ارتباطات به‌معنای عام در سطوح و موضوعات مختلف شناخته شود و به تولید دانش نیز پرداخته شود.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب در سال 1376 سخنرانی فوق‌العاده‌ای داشتند که کلیدواژه‌های آن تاکنون استفاده شده و یکی از آن‌ها این است که حوزه هم‌زمان مسئولیت سه وظیفه «حفظ، ترمیم و بالندگی» را دارد؛ حفظ یعنی انتقال میراث گذشته به آینده، ترمیم یعنی دانش گذشته را ناظر به مسائل جدید کنیم و بالندگی یعنی تحول و تکامل دانش گذشته که مستلزم تغییر در روش‌ها است.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، بحث دوم را الگوی برنامه‌ریزی مناسب در حوزه علمیه دانست و گفت: باید برنامه ریزی از نمونه خطی که واقعیت را در نقطه‌ای مشخص می‌داند به الگوی پویا تغییر کند که معتقد است واقعیت را گفتمان‌ها می‌سازند و برنامه باید پویا و متناسب با انسان‌ها و تحولات باشد.

وی تأکید کرد: از زاویه ای دیگر، برنامه‌ریزی متمرکز و نیمه‌متمرکز است که باید از شیوه متمرکز و از بالا به پایین به شیوه سیال تغییر یابد؛ زیرا حجم مسائل آنقدر زیاد است که نمی‌توان همه را در سطوح مدیریتی حل کرد، بلکه می بایست به خلاقیت‌ها اجازه رشد و بروز داد.

وی بحث سوم را آمایش حوزه علمیه عنوان کرد و گفت: با توجه به مکان‌محوربودن آمایش، باید پهنه مکانی گسترش امکانات را متعادل کرد و در طرح آمایش حوزه، به امکان حضور بهنگام در مکان و موضوع لازم، توجه شود؛ زیرا این نهاد، مسئول اقدام است که حداقل اقدام در این زمینه، سخنرانی و جهاد تبیین می باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین پیروزمند در پایان گفت: در بحث آمایش باید تعارضات را نیز حل کرده و همزمان به دو مسئله بپردازیم؛ اول اینکه متناسب با شرایط و در زمان مناسب حرکت کنیم و دوم، منفعل نبوده و در شرایط‌ سازی نیز حضور داشته باشیم.

گفتنی است، در پایان این نشست نیز پرسش هایی از سوی اساتید دروس خارج حاضر در جلسه مطرح شد و سخنرانان به پاسخ در این زمینه پرداختند.