رهبر انقلاب: تجلیل از جناب عبدالعظیم، تجلیل از علم و جهاد است

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، حضرت عبدالعظیم حسنی (173ـ252 هجری قمری) مشهور به شاه عبدالعظیم و سیدالکریم از سادات حسنی و از راویان حدیث است. نسب او با چهار واسطه به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. شیخ صدوق، مجموعه روایات وی را با عنوان جامع اخبار عبدالعظیم گردآوری کرده است. عبدالعظیم حسنی، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) را درک کرده و نقل است که ایمان خویش را بر امام هادی(ع) عرضه داشت و در زمان او وفات یافت. در ادامه سخنان حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای را در باره شأن و منزل حضرت عبدالعظیم حسنی را می‌خوانید. 

تجلیل از جناب عبدالعظیم، تجلیل از علم و جهاد و زهد و تقواست

جناب عبدالعظیم مرد بسیار بزرگی است. مردم مقامات علمی این بزرگوار را نمی‌دانند. به نظرم می‌آید یک وقت جناب آقای «ری‌شهری» احادیث این بزرگوار را استخراج کرده بودند. این خیلی کمک می‌کند به این‌که مردم از مقام محدّثىِ ایشان آگاه باشند. تجلیل از جناب عبدالعظیم، تجلیل از علم و جهاد و زهد و تقواست. ایشان صائم النّهار و قائم الّلیل بوده است. در حالات ایشان نوشته‌اند در مدتی که ایشان در ری زندگی می‌کرد، همه‌ روزها را روزه می‌گرفت و همه‌ شب‌ها را مشغول عبادت بود. اینها حقّاً و انصافاً چیزهای خیلی مهمّی است. در فضیلت ایشان روایات معروفی وارد شده است. حضرت هادی علیه‌السّلام به یکی از اهالی ری که از زیارت امام حسین علیه‌الصّلاةوالسّلام می‌آمد، فرمود: «اگر می‌رفتی عبدالعظیم را زیارت می‌کردی، ثوابی را که از زیارت امام حسین نصیبت شده است به تو می‌دادند.» ما در جوار جناب عبدالعظیم زندگی می‌کنیم، شوق کربلا هم داریم؛ امّا کمتر توفیق پیدا می‌کنیم به زیارت این بزرگوار برویم.

این یک روایت، که مقام معنوی حضرت عبدالعظیم را نشان می‌دهد. آن روز، امام هادی علیه‌السّلام می‌خواستند این مشعل در این نقطه از ایران بدرخشد. بی‌خود تعریف نمی‌کردند. می‌خواستند دل‌های آحاد ملّتِ مسلمان را در این نقطه‌ عالم به وسیله‌ نور این مشعل که از انوار اهل بیت علیهم‌السّلام است و آن روز از دنیا هم رفته بود و دیگر خطری او را تهدید نمی‌کرد، روشن کنند. (بیانات در دیدار اعضای برگزارکننده‌ی کنگره‌ی حضرت عبدالعظیم الحسنی 1382/3/5)

کار بزرگ جناب عبدالعظیم حسنی

شخصیّت جناب عبدالعظیم هم شخصیت علمی بوده، هم شخصیت جهادی بوده و هم ابتکاراتی داشته است. مرحوم «شیخ نجاشی» می‌گوید: «ایشان خطب امیرالمؤمنین را جمع‌آوری کرد.» با این حساب، ایشان در حدود صد و هفتاد سال قبل از تألیف نهج‌البلاغه، خطب امیرالمؤمنین را جمع‌آوری کرده است، این کارِ خیلی مهمّی است. هیچ بعید نیست که سیّدرضی رضوان‌اللَّه‌علیه از نوشته‌ ایشان استفاده کرده باشد.

شخصیت جهادی و مبارز

از سوی دیگر ایشان به دلیل شخصیت جهادی خود، با حال اختفاء و فرار به ری آمده است. شیخ نجاشی می‌گوید: «حارباً من السّلطان»؛ ایشان از دست خلیفه‌ عبّاسی از عراق و حجاز گریخت و به ری آمد، چون ری مرکز و محل تجمّع شیعیان بود. هم در مدینه و هم در عراق، همه‌ این‌ها مجبور نبودند از دست خلیفه بگریزند. این، مبارز بودن ایشان را نشان می‌دهد. مشخّص می‌شود ایشان اهل نشر معارف امامت بوده، به خصوص در دوران حضرت جواد و حضرت هادی علیهماالسّلام که ایشان حداقل راوی این دو امام است.

دوران عجیبی بوده است؛ دوران اختناق شدید نسبت به ائمّه و درعین‌حال دوران نشاط عجیب شیعه در سراسر دنیای اسلام. این چیز مهمّی است که در هیچ زمانی از دوران زندگی ائمّه، شیعیان این همه فعّالیت و نشاط و تحرّک و سازماندهی و گسترش در دنیای اسلام نداشته‌اند که در دوران این سه امام یعنی حضرت جواد و حضرت هادی و حضرت عسکری علیهم‌السّلام  داشته‌اند، این در حالی است که این سه امام خودشان در مدینه و بغداد و در سامرا زیر نظر و تحت فشارهای خیلی شدیدی قرار داشتند. معلوم می‌شود در آن دوران، این بزرگوار شخصیت مهم و فعّالی بوده که مورد توجّه خلیفه قرار گرفته و تحت تعقیب بوده و به ری گریخته است. بنابراین هم شخصیت جهادی است، هم شخصیت علمی است و هم محدّث است و حداقل از امام جواد و امام هادی علیهماالسّلام روایت نقل کرده است. (بیانات در دیدار اعضای برگزارکننده‌ی کنگره‌ی حضرت عبدالعظیم الحسنی 1382/3/5)