راهبردهای همبستگی مبتنی بر مدارا و کرامت انسانی در سیره اهل بیت(ع)

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، حجت الاسلام محسن جهانگیری رئیس دانشگاه علوم اسلام رضوی روز گذشته در نشست استقرار عدالت بر مبنای احترام به کرامت بشری در سیره رضوی به موضوع راهبردهای همبستگی مبتنی بر مدارا و کرامت انسانی در سیره اهل بیت(ع) در اجلاسیه پنجمین کنگره امام رضا(ع) پرداخت و اظهار داشت: هم زیستی و مدارا، در دوره معاصر تحت تاثیر علوم انسانی و اجتماعی غرب، به‌معنای تساهل بر سر احکام الهی و امور دینی معرفی می‌شود.

وی افزود: از دیگر سو، همبستگی و انسجام درونی برای هر نظام و جریان دینی، سیاسی و اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا بدون وحدت و سازگاری، ادامه بقاء و حیات آن جریان امکان پذیر نیست، به‌ویژه اینکه عوامل متعددی دائما آن را در معرض تهدید قرار می‌دهد.

رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی، یادآور شد: در نگاه اسلامی، با توجه به ختم نبوت و تکمیل دین، حقایق دینی همچون حقایق قرآنی، روایی، حدیثی، حقایقی ازلی و ابدی‌اند و بنا بر اعتقاد به توحید خداوند و تکثر و تعددِ خداوند، به معنای اعتقاد به شرک خواهد شد.

وی به نگاه قرآن به انسان و کرامت ذاتی‌اش با اشاره به آیه 70 سوره اسراء پرداخت و اظهار کرد: این آیه به یک اصل آفرینش در سرشت انسان تنیده شده، اشاره دارد، خداوند متعال می‌فرماید: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا، و محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم و آنها را (بر مرکب) در برّ و بحر سوار کردیم و از هر غذای لذیذ و پاکیزه آنها را روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری و فضیلت کامل بخشیدیم.

دانشیار گروه فقه و اصول دانشگاه علوم اسلامی رضوی، با اشاره به اینکه اصل کرامت فطری انسان از دیدگاه قرآن دارای مولفه‌هایی همچون حفظ کرامت و حرمت انسانی است، خاطرنشان کرد: از این مسائل می‌توان به عنوان راهبردهایی برای تقویت همبستگی و یکپارچگی جامعه استفاده کرد.

وی در ادامه به دو عنصر مهم با استفاده از راهبردهای مبتنی بر کرامت اشاره کرد و گفت: آزادی اعتقاد و ترویج عقلانیت که خود در قالب زیر شاخه‌هایی همچون، نفی تقلید کورکورانه، نفی نگرش طبقاتی، نفی منت گذاری و بالاخره اهتمام به حفظ حریم خصوصی قابل طرح است.

در ادامه این نشست نیز حجت الاسلام و المسلمین مسعود آذربایجانی، استاد گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به لزوم مدارا و رواداری در سبک زندگی رضوی اشاره کرد و یادآور شد: عقل و خردمندی، روش پیامبرگونه، منش مناظره، نمونه‌های عینی مدارا در مناظره، مدارای سیاسی، مدارا با غیر مسلمانان، مواجهه عقلی در مقابل عقاید نادرست، اخلاق علمی در بحث، همزیستی مسالمت آمیز با پیروان سایر ادیان از جمله مواردی عنوان کرد که در سیره امام رضا(ع) وجود داشت و امروز باید در عرصه اجتماع از آن بهره برد.