لزوم توجه فقها به هنر، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید درایتی در این افتتاحیه که صبح امروز با حضور جمعی از استادان برجسته حوزه و دانشگاه در تالار شیخ طبرسی سازمان علمی و فرهنگی آستان فدس رضوی در مشهدمقدس برگزار شد، با اشاره به اهمیت هنر در تمامی عرصه‌ها اظهار کرد: بحث هنر ضرورتی است که فقها باید آن را بپذیرند و انکار آن فایده‌ای ندارد. ضرورت آن نیز از جنس مطالبات فطری است. 

وی ادامه داد: اگرچه هنر فطری است، اما برخی از بخش‌های آن نیز غریزی است. همچنین هنر بهترین زبان برای انتقال پیام است. از سویی دیگر، زبان هنر نرم، رسا و فرا ملیتی است که تمام مرزها را در می‌نوردد و آن را همگان با فرهنگ‌های مختلف می‌توانند درک کنند. 

عضو کمیسیون تخصصی شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: همچنین هنر بخشی از هویت ملی و هویت فرهنگی ما است، از این رو فقها باید به هنر نگاه جدی داشته باشند. در این میان، هنر یکی از عوامل مهم ایجاد همبستگی اجتماعی است و بر این موضوع امروزه بسیار تأکید شده است. 

استاد حوزه علمیه خراسان افزود: امروزه هنر یک ابزار برای حمله و هجمه است که دشمنان به خوبی از آن استفاده می‌کنند. بنابراین اگر نگاه امنیتی داشته باشیم در دفاع از هویت ملی و فرهنگی باید به این نقش هنر نگاه خاصی کنیم. در واقع از هنر در حکمرانی باید به درستی استفاده کرد. 

این استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان بیان کرد: همچنین هنر امروزه یک صنعت است و توجه به دغدغه‌های شغلی هنرمندان وظیفه حاکمیت است و باید به آن سامان بخشید. 

وی ادامه داد: برای تصمیم‌گیری در حوزه هنر نیز باید هم به موضوعاتی که در گذشته مطرح بوده است و همچنین آنچه امروزه وجود دارد، پرداخت. 
استاد درایتی گفت: ارزش، ماهیت و هویت فقهی هنر را گاهی کارکرد آن تعیین می‌کند و این موضوع مسئله مهمی است. به طور مثال ممکن است یک اثر هنری از نظر فقها خط قرمزها را نداشته باشد، اما کارکرد آن به طور مثال نفرت پراکنی باشد. 
وی با اشاره به ارزش ذاتی هنر افزود: هنر عموماً فاقد معنا است، بنابراین یکی از نکاتی که فقها باید به آن توجه کنند، معنا بخشیدن به هنر است. 
 

وجود شکاف بین فقه و هنر
حجت الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر نیز در افتتاحیه چهارمین همایش فقه هنر اظهار کرد: امروزه فاصله بین فقه و هنر بسیار زیاد است و شکاف عمیقی بین آن‌ها ایجاد شده است. این فاصله نیز به دلیل عوامل مختلف ایجاد شده است که من آن را مرهون کم‌کاری خودمان می‌دانم. 
وی با اشاره به نقاط تماس فقه و هنر که در عرصه‌های مختلف وجود دارد، گفت: حکمرانی مهمترین نقطه تماس بین فقه و هنر است. 

شایان ذکر است، چهارمین دوره همایش ملی فقه هنر، به همت مدرسه فقه هنر و با همکاری مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی و همچنین معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر به مدت دو روز تا پنج‌شنبه 26 بهمن 1402 در جوار حرم مطهر رضوی در حال برگزاری است.