شهید بهشتی یک روحانی به تمام معنا و ممتاز شیعی بود

به گزارش خبرنگار دبیرخانه شورای عالی، حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان بمناسبت هفتم تیر سالروز شهادت شهید آیت الله بهشتی و هفتاد و دو تن از مسئولین نظام، به مرور خاطرات آشنایی خود از ایشان و تبیین شخصیت این شهید والامقام پرداخته است. آنچه در ادامه می‌خوانید گزیده‌ای از گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه است:

لطفا در ابتدا بفرمایید آشنایی شما با شهید بهشتی چگونه شکل گرفت؟

آشنایی من با شهید بهشتی قبل از پیروزی انقلاب، بسیار کم بود. بعد از پیروزی انقلاب، با تشکیل حزب جمهوری اسلامی و اطلاعاتی که من از طریق مقام معظم رهبری داشتم، این آشنایی بیشتر شد. گاهی که شهید بهشتی به مشهد می‌آمدند، در خدمتشان بودم و وقتی تهران می‌رفتم، در شورای مرکزی حزب جمهوری با ایشان گفتگو و تعامل داشتم.

به نظرم شهید بهشتی در سال‌های پس از انقلاب، اولین سال‌های بروز و ظهور خودشان را شروع کرده بودند. یعنی آن میدانی که برای شهید بهشتی مناسب بود تا خودش را نشان بدهد و معرفی بشود، این میدان قبل از انقلاب نبود، بعد از انقلاب بود این فضا ایجاد شد. گرچه زمان کوتاه بود،‌ ولی اثری از خودشان گذاشتند که کم نظیر بود. معتقدم اگر بخواهیم تعریفی کامل از روحانی شیعی داشته باشیم، باید نام شهید بهشتی را ببریم؛ چون ایشان یک روحانی به تمام معنا و ممتاز شیعی بود. یعنی هر چیزی که باید یک روحانی شیعی داشته باشد، شهید بهشتی انصافاً به تمام و کمال داشت.

چه ویژگی‌هایی در شخصیت ایشان وجود داشت که مظهر روحانی تراز انقلاب اسلامی شده بود؟ 

وقتی به رفتار و گفتار ایشان نگاه می‌کنید، هیچ چهره‌ای متعارفی مثل ایشان نمی‌دیدید. درعین‌حالی که مجتهد بودند و می‌شد از ایشان تقلید کرد، اما دیدگاه‌های عجیبی داشتند که در هر کسی پیدا نمی‌شد. اگر بخواهم خصوصیاتی از خصائص ایشان نام ببرم، یکی ایمان قوی ایشان به خداوند بود. در آن شرایط برای یک روحانی، ظهور ایمان، یک گام نخستین بود،‌ اولین گام بود،‌ و هر کسی که ایمان بیشتری داشت، مشخص بود بیشتر وارد این حالت خاص شده است. ایشان ایمانشان به این معنا بود که آگاهی صددرصد به هدف و به راه داشتند؛ وقتی انسانی به این حد از آگاهی برسد، می‌گوییم ایمان خاص دارد. آگاهی صددرصد به هدف و صددرصد به راهی که انسان با هدف به آن می‌رسد؛ ایشان از چنین ایمانی برخوردار بود و من در همه‌ رفتار و گفتارشان این ایمان را می‌دیدم.

روزی خدمتشان رفتم، قرار ملاقاتی داشتم در دفتر روزنامه‌ی جمهوری اسلامی، ایشان مسئول روزنامه بودند. وقتی که صحبتم تمام شد و خواستم خداحافظی کنم، ایشان دست مرا چند لحظه‌ای گرفتند و گفتند که امیدوارم دوستان در مشهد بیش ‌از پیش توجه کرده باشند که اگر انسان خلاف رفتار کند، خدا او را رها می‌کند. این نکته دقیقا بعد از حادثه‌ بنی‌صدر بود. زمانی که به ایشان تیرها شلیک می‌شد؛ حتی دوستان قدیمی ایشان هم جرأت نداشتند از ایشان حمایت کنند. منافقین هم به‌شدت در مقابل ایشان راهپیمایی راه می‌انداختند، شعارهای عجیب‌وغریبی می‌دادند.

در همان ایام، ایشان در تهران به دانشگاه می‌رفت. دانشگاه‌های آن موقع هم دانشگاه عجیب‌وغریبی بود! بیشترین قدرت را منافقین و مارکسیست‌ها داشتند. خب، طبیعی بود که این‌ها از بودن شهید بهشتی در دانشگاه خشمگین بودند. یک روز در دانشگاه تهران وقتی ایشان صحبت‌هایش را شروع کرد، شاید چند دقیقه هم بیشتر طول نکشید،‌ آن‌ها شروع کردند به سروصداکردن؛ ایشان نشست، ساکت که شدند، دوباره حرکت کرد. باز آن‌ها شروع کردند به سروصداکردن؛ باز ایشان نشستند، دفعه‌ سوم که حرکت کردند، آن‌ها شروع کردن به بددهنی و فحاشی، ایشان فرمودند که معلوم است که هنوز حرف دارید. این بچه‌ها حزب‌اللهی که کم هم بودند، ده‌پانزده نفر، آن‌هم در میان چندصد نفر، به ایشان گفتند شما سخنرانی نکنید. همین‌طور که داشتیم از درب پشتی می‌رفتیم، ایشان گفتند من نمی‌روم، گفتیم آخر چرا نمی‌آیید؟ فرمودند: می‌ترسم من که بیرون بروم، شما این بچه‌ها را بزنید و من نمی‌خواهم این‌ها را بزنید، من می‌خواهم این‌ها هدایت بشوند. این نکته در آن لحظه برای ما بسیار تکان دهنده بود و به نظرم به جز ایمان چیزی دیگری نیست. این اخلاق، منحصر به فرد است، این برخورد با دشمن. این از خصوصیات شهید بهشتی بود، روحانیت به این ایمان نیاز دارند، این صف اول و درجه‌ اول ایمان است که باید داشته باشیم.

از دیگر مولفه‌های شخصیتی ایشان به چه مواردی می‌توانید نام ببرید؟

دو سه علامت برجسته‌ای که ایشان داشت، یکی دشمن‌شناسی بود. جریان دشمن را، در حدأقل این صدساله‌ اخیر، به‌خوبی می‌شناخت که از کجا آغاز شده، با چه شعارهایی آغاز شده، چه مسیری را  طی می‌کنند و به چه هدفی می‌خواهند برسند؛ دقیقا این جریان را زیر نظر داشت و می‌شناخت.

حساسیت و خصومت عجیبی نسبت به آمریکا داشت. این جمله‌ معروف از ایشان است که در طی یک سخنرانی فرمودند: «آمریکا از مردم ایران خشمگین باش و از این خشم بمیر»، نشانه همین آمریکاستیزی ایشان بود.