تولد و زادگاه

مرحوم آیت الله حاج هاشم مدرس قزوینی، در سال۱۲۷۰ شمسی در روستای «قلعه هاشم خان» قزوین، در خانواده‌ای کشاورز دیده به جهان گشود. وی از دوران کودکی، با محبت و عشق به اهل بیت تربیت و رشد یافت، به‌طوری‌که عمل به واجبات و پرهیز از محرمات را از همان دوران مراعات می کرد.

تحصیلات و اساتید

ایشان مقدمات و ادبیات را در قزوین فراگرفت و پس از تکمیل ادبیات عرب در محضر اساتید برجسته قزوین، که در رأس آنان «حاج ملا علی طارمی» و «آخوند ملا علی اکبر» بودند، سطوح عالیه فقه و اصول را تلمذ نمود و در همین شهر، فلسفه اشراق و مشاء را نزد مرحوم آیت الله حاج سید موسی زرآبادی قزوینی آموخت.

 آیت الله قزوینی برای تکمیل مدارج عالیه استنباط به اصفهان عزیمت کرد و در آنجا نزد مرحوم «کلباسی» و «فشارکی» به کسب علم پرداخت و پس ازشش سال اقامت به قزوین بازگشت.

او در طی این مدت، وصف حوزه علمیه مشهد را – که در آن دوران سرآمد مجامع علمی به شمار می‌آمد- شنیده بود و طبع جستجوگرش، او را مایل به مهاجرت به این سامان ساخت و به شوق وصول به این کانون معرفت، بار سفر بست.

آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی در حوزه علمیه مشهد از محضر آیات عظام حاج‌آقا حسین قمی، میرزا محمد آقازاده خراسانی و حاج میرزا مهدی اصفهانی  کسب فیض نمود و از دو استاد اخیر به کسب اجازه اجتهاد مفتخر گردید؛ به‌طوری‌که همین اجازه از طرف آیت الله العظمی حاج سید ابوالحسن اصفهانی به توقیع «صدر عن اهله و وقع فی محله» موشّح گردید.

شاگردان شیخ

مرحوم آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی قبل از حادثه گوهرشاد و پس از سقوط رضاشاه و احیای مجدد حوزه مشهد، یکی از بهترین مدرسان سطوح عالی (رسائل مکاسب و کفایه) بود.  در دوران حضور پر برکت ۴۰ ساله مدرس قزوینی در مشهد مقدس، شخصیت های بسیاری از محضر وی بهره برده اند. به نقل از استاد واعظ زاده خراسانی، شاید بیش از هزار طلبه در  مدت مدید تدریس او از درس وی استفاده کردند.

از شاگردان برجسته مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینی می‌توان به شخصیت‌های زیر اشاره کرد:

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای، شهید آیت الله سعیدی، آیت الله صالحی مازندرانی، آیت الله خزعلی، آیت الله میرزا حسنعلی مروارید، آیت الله میرزا جواد آقا  تهرانی،  آیت الله وحید خراسانی، آیت الله سیستانی، آیت الله مرتضوی، آیت الله اشرفی شاهرودی، آیت الله رضازاده، آیت الله سید جواد سبزواری، آیت الله سید محمد خامنه‌ای، آیت الله شمس، آیت الله لنگرودی، آیت الله محمدباقر ملکی، آیت الله میرزا محمد انواری، آیت الله واعظ طبسی، آیت الله حاج میرزا مهدی نوقانی، آیت الله سید جعفر و سید عباس سیدان، آیت الله صالحی مدرس، آیت الله واعظ زاده خراسانی و آیت‌الله عبدالجواد غرویان،آیت الله معصومی،آیت الله یعقوب واعظی، آیت الله حاج سید عباس حسینی، استاد محمدرضا حکیمی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین استاد محمد کاظم مدیر شانه چی، استاد محمدتقی شریعتی مزینانی،حجت اسلام و المسلمین محمد شریف رازی، حجت الاسلام و المسلمین سید علیرضا قدوسی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر سیدجواد مصطفوی، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد موسوی نژاد، حجت الاسلام و المسلمین نورانی، استاد محمد­باقر­بهبودی، دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی، دکتر محمدرضاشفیعی کدکنی، دکتر عبدالجواد فلاطوری، شهید حسین آستانه پرست، مرحوم حاج علی اصغر عابدزاده و مرحوم ذبیح الله صاحبکار.

ارتحال

این مدرس والامقام حوزه علمیه مشهد، پس از ۶۹ سال عمر با برکت و ۴۰ سال تدریس و تربیت  شاگردان برجسته و وارسته در تاریخ ۲۲ مهرماه سال ۱۳۳۹ شمسی همزمان با ۲۰ ربیع الاخر سال ۱۳۸۱ قمری دار فانی را وداع گفت و پس از یک تشییع با شکوه، در مدخل ورودی به حرم مطهر رضوی، از طرف ضلع شمالی صحن آزادی (کفشداری شماره ۷) به خاک سپرده شد.