آیت الله شیخ عبدالحسین واعظ خراسانی

ولادت و تحصیلات

آیت الله حاج شیخ عبدالحسین واعظ خراسانی در سال ۱۳۰۳ شمسی در نجف اشرف و در خانواده ای روحانی متولد شد.

پدر ایشان، مرحوم آیت الله شیخ محمدعلی خراسانی از عالمان و واعظان برجسته نجف اشرف بود.

وی پس از گذراندن دوره ابتدایی وارد حوزه علمیه شد و دوره مقدمات را نزد مرحوم والد خود و برخی دیگر از اساتید نجف سپری کرد.

ایشان سپس در سطوح عالی و دروس خارج فقه و اصول از محضر علما و مراجع تقلید، آیات عظام سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی ، سید ابوالقاسم خویی، سید محمد هادی میلانی، میرزا باقر زنجانی، امام خمینی و میرزا هاشم آملی کسب فیض نمود و تقریرات دروس اساتید خود را نوشت؛ از جمله یک دوره فقه آیت الله العظمی خویی، یک دوره اصول آیت الله آملی، صلاه مسافر و صلاه جماعت آیت الله العظمی شاهرودی و تقریرات برخی دیگر از اساتید خود.

آیت الله حاج شیخ عبدالحسین واعظ خراسانی از همدرسان و دوستان نزدیک حضرات آیت الله حاج سید محمدحسینی شاهرودی ، حاج شیخ محمدحسین سیبویه و حاج سید محمد باقر شیرازی بود و تا آخر عمر خود با آنان مراودت داشت.

مهاجرت به ایران

او در حوزه علمیه نجف، از تدریس مقدمات و سطوح تا بحث خارج پیش رفت  تا اینکه به اجبار رژیم بعثی صدام، در اواسط دهه ۵۰ شمسی به همراه جمعی از علما عازم مشهد مقدس شد و در کنار مرجع منور حضرت رضا علیه اسلام رحل اقامت افکند.

با ورودش به مشهد مقدس، برخی از علما از جمله مرحوم حضرت آیت الله مروارید، اصرار به شروع تدریس فقه توسط ایشان کردند که به دلایلی مورد موافقتش قرار نگرفت. با این وجود، آیت الله واعظ خراسانی به تدریس تفسیر و کلام در حوزه مشهد پرداخت و به صورت مقطعی فن خطابه و مقتل را آموزش داد.

هرچند برخی از اساتید نامی بر بنیه علمی وی تأکید می کردند، اما برای ایشان پرداختن به اخلاقیات و عقاید مردم و ایجاد رابطه میان مردم و اهل بیت علیه السلام در اولویت بود.

مرحوم آیت الله العظمی شاهرودی بارها به ایشان گفته بود: شما به فقاهت و اجتهاد رسیدید. مرحوم آیت الله العظمی خویی هم در پاسخ به سؤالی فرموده بودند که هرچه آقا شیخ عبدالحسین بگوید، درست است. با وجود چنین تاییداتی، مرحوم آیت الله واعظ خراسانی به اجازه روایتی که از علامه آیت الله آقا بزرگ تهرانی داشت دلخوش بود. اجازه ای که ایشان را مجاز می کرد تا خود نقل کننده احادیث ائمه علیه السلام باشد.

مکتب فکری

مرحوم آیت الله واعظ خراسانی به خاطر انس پدرش با مرحوم آیت الله شیخ جعفر شوشتری که از برجسته ترین فقهای سخنور بود، از آن فقیه خطیب، اصولی را به میراث برده بود. او توانست با عمل به آن اندوخته ها، به عنوان چهره ای موفق در عرصه منبر شناخته شود و شاگردان موفقی را پرورش دهد. حافظه ای قوی داشت که آن را رها نکرده بود؛ آیات و روایات، خطبه های امیر مومنان علیه السلام، امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب علیه السلام را از حفظ با صوتی دلنشین می خواند. وقتی قلم به دست گرفت تا فقط اشعاری را که در حافظه دارد بنویسد، سه جلد کتاب شد؛ اشعار فارسی، عربی و حتی ترکی. شاگردانش را به حفظ اشعار عربی و فارسی مرحوم آیت الله العظمی شیخ محمدحسین اصفهانی توصیه می کرد، اما به خاطر روش فلسفی ایشان در مباحث اصولی، از ایشان گله‌مند بود.

فعالیت های تبلیغی

ایشان در زمان حضور خود در  نجف اشرف و بعدها در قم و مشهد، سخنران و واعظ مجالس علما و مراجع تقلید بود و تا آخرین لحظات حیات خود با وجود اینکه در جهات علمی به درجه اجتهاد رسیده بود، هرگز این کار را ترک نکرد و روضه خوانی در مجالس امام حسین علیه السلام را افتخار خود می‌دانست.

سالیان متمادی در ایام فاطمیه در منزل مرحوم آیت الله فلسفی در مشهد به وعظ و خطابه می پرداخت و روز شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها پیشاپیش هیاتی از علما عزادار و خیل فراوانی از طلاب و مردم با پای پیاده عازم حرم مطهر رضوی می شد و به عزاداری و سوگواری می پرداخت.

 ارتحال

با عشق امام حسین علیه السلام زیست، زندگی اش را وقف تعلیم مردم، عاشق نمودن آنان و پرورش شاگردان کرد و سرانجام با نام و یاد مولایش، در نزدیکی صبح جمعه  و در اولین روز از ماه شعبان ۱۴۳۰ قمری (مصادف با دوم مرداد ماه ۱۳۸۸ شمسی) در سن ۸۵ سالگی در یکی از بیمارستان‌های شهر مشهد، دار فانی را وداع گفت و به دیار حق شتافت.

مراسم تشییع جنازه آیت الله حاج شیخ عبدالحسین واعظ خراسانی با حضور صدها نفر از علما، طلاب و عموم مردم مشهد از مقابل حسینیه نجفیها به سمت حرم مطهر رضوی برگزار شد و پیکرش پس از اقامه نماز میت توسط مرجع عالیقدر حضرت آیت الله وحید خراسانی در صحن جمهوری حرم رضوی تدفین گردید.