حضرت آیت الله حاج شیخ یوسف آرام(حائری)

ولادت تحصیلات

حضرت آیت الله شیخ یوسف آرام معروف به «حائری»، «خراسانی»و «بیارجمندی شاهرودی» فرزند شهید زین‌الدین فرزند ملاشریف در سال ۱۳۱۳ قمری در روستای «خانخودی»  از توابع بخش بیارجمند شهرستان شاهرود به دنیا آمد.                      

او درکودکی پدر و مادرش را از دست داد و تحت سرپرستی خواهران خود تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند و پس از مدتی همراه برادرش شیخ ابوالقاسم خاتمی به منظور تحصیل علوم دینی با پای پیاده به مشهد مقدس آمد و در مدرسه علمیه نواب سکونت گزید.

ایشان ادبیات را نزد میرزا عبدالجواد نیشابوری و فلسفه و حکمت را در محضر مولا عباس علی پدر حاجی فاضل سرکشیک، شیخ اسدالله یزدی و ادیب بجنوردی فرا گرفت و در فقه و اصول از  محفل  درسی حضرات آیات شیخ حسن برسی، میرزا محمد آقازاده و حاج‌آقا حسین قمی تلمذ نمود.

آیت الله آرام جهت ادامه تحصیلات عالیه نجف اشرف شد و در مدرسه قوام اقامت افکند. وی در حلقه درس خارج فقه و اصول آیات عظام میرزای نائینی، شیخ محمدحسین اصفهانی(کمپانی)،  آقا ضیاءالدین عراقی و حاج سید ابوالحسن اصفهانی شرکت کرد و خود نیز به تدریس سطوح عالیه مبادرت ورزید و پس از چهار سال تحصیل در نجف اشرف از اساتید خود مرحوم کمپانی و سید ابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد دریافت نمود.

ایشان پس از چندی عازم حوزه کربلا شد و علاوه بر کسب فیض از محضر آیت الله حاج‌آقا حسین قمی در حدود ۳۵ سال به تدریس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول پرداخت و در کنار آن، اقامه نماز جماعت در مسجد جامع «عطارها» را بر عهده داشت.

این عالم ربانی پس از فوت مرحوم آیت الله میرزا مهدی شیرازی که بعد از حاج‌آقا حسین قمی، زعیم حوزه کربلا به شمار می‌رفت، به درخواست شاگردانش رساله علمیه خود را به زبان فارسی و عربی تحت عنوان «زبده المسائل» منتشر کرد و به عنوان عالم بزرگ کربلا به انجام وظیفه مشغول شد.

اقامت در مشهد مقدس

آیت الله آرام با توجه به رفتار نامناسب رژیم بعث با ایرانیان مقیم عراق، به ایران بازگشت و بعد از چند ماه توقف در قم به مشهد مقدس هجرت نمود و به دعوت حضرت آیت الله میلانی در این شهر اقامت گزید.

ایشان در حوزه علمیه مشهد مقدس به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و همزمان ارتباط خود را با عموم مردم برقرار ساخت و به اقامه نماز جماعت در مسجد گوهرشاد اهتمام ورزید.

ارتحال

این فقیه عالیقدر در سالهای آخر زندگی به دلیل پادرد خانه نشین شد و سرانجام در شب اربعین حسینی سال ۱۳۹۴ قمری به سرای جاودان شتافت  و پیکرش  پس از تشییع در رواق دارالسیاده حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد.

مدارک العروه(در۲۰ جلد)، منتخب المسائل، حاشیه برعروه الوتقی، زبده المسائل، زبده المناسک ،حاشیه­ علی الوجیزه،­شرح کفایه و تقریرات درس های آیات  عظام میرزای نائینی، شیخ محمدحسین اصفهانی و حاج‌آقا حسین قمی از آثار چاپ شده و خطی ایشان به شمار می رود.